- Σιβηρία
- I
(Αστρον.). Αστεροειδής που πρωτοεπισημάνθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1926. Το αστρικό φωτογραφικό του μέγεθος στη μέση αντίθεσή του είναι 15,9 και σε απόσταση μιας αστρονομικής μονάδας από τη Γη και 12,9 από τον Ήλιο.II(Σιμπίρ ρωσικά). Περιοχή της Ρωσίας που αντιστοιχεί στο ασιατικό τμήμα της. Η Σ. αντιπροσωπεύει το βόρειο τμήμα της ασιατικής ηπείρου και εκτείνεται από, την οροσειρά των Ουραλίων στα Δ ως τον Ειρηνικό (Βερίγγειος θάλασσα, Οχοτσκική και Ιαπωνική) στα Α, από τον Αρκτικό Παγωμένο ωκεανό (θάλασσες Καρά Λάπτιεφ, και Ανατολικής Σ.) στα Β ως την πολιτική μεθόριο με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, τη Μογγολία και το Καζαχστάν στα Ν. Εκτείνεται από το μήκος 130° περίπου ως το πλάτος 34° περίπου, χωρίς τα νησιά του Αρκτικού Παγωμένου ωκεανού, από τα οποία ανήκουν στη Σ. το αρχιπέλαγος Σεβέρναγια Ζεμλιά, τα νησιά της Νέας Σιβηρίας και το νησί Βράνγκελ· στον Ειρηνικό, ανήκουν στη Σ. τα νησιά του Κυβερνήτη (Κομαντόρσκι), οι Κουρίλλες και η Σαχαλίνη.Μορφολογικά αποτελείται από διάφορες περιοχές που μπορούν όμως να περιοριστούν σε τρεις κυριότερες: το Δυτικό Σιβηριανό Βαθύπεδο, που διαρρέεται από το ποτάμιο σύστημα των Ομπ-Ιρτύς και ορίζεται στα Δ από τα Ουράλια και στα Α από το Γενισέι· το Κεντρικό Σιβηριανό Υψίπεδο, μεταξύ Γενισέι στα Δ και κοιλάδας του Λένα στα Α· και το σύνθετο oρογραφικό σύστημα της Ρωσικής Άπω Ανατολής, που αποτελείται από μια σειρά επιβλητικών ορεινών συγκροτημάτων, μεταξύ των οποίων τα όρη Γιαμπλόνοβυ και Στανοβόι, τα όρη Μπουρέγια, Σιχότε Αλίν, Ντζουγκντζοϋρ, Βερχογιάνσκ, Τσέρσκι, το βαθύπεδο Κολύμα, τα όρη Εκιατάν, Κοριάκ και η χερσόνησος Καμτσάτκα. Και η νοτιοκεντρική επίσης λουρίδα της Σ., στα σύνορα με τη Μογγολία, διασχίζεται από ορεινά ανάγλυφα (Αλτάι και Σαγιάν).Οι ποταμοί της Σ. εκβάλλουν όλοι σχεδόν στον Παγωμένο Αρκτικό ωκεανό, όπως ο Ομπ, ο Γενισέι, ο Λένας, ο Ιντιγκίρκα και ο Κολύμα. Από αυτούς που εκβάλλουν στον Ειρηνικό κυριότερος είναι ο Αμούρ. Η πιο εκτεταμένη λίμνη είναι η Βαϊκάλη, που θεωρείται η πιο βαθιά του κόσμου. Πολυάριθμες άλλες λίμνες έχουν δημιουργηθεί στις λεκάνες απορροής του Ομπ και του Γενισέι.Το κλίμα παρουσιάζει μεγάλη ομοιομορφία που οφείλεται προπάντων στην ηπειρωτική θέση της περιοχής, η οποία ελάχιστα επηρεάζεται από τη θάλασσα. Πολύ περιορισμένες είναι οι βροχοπτώσεις εκτός από τα δυτικό και ανατολικό τμήματα. Οι θερμοκρασίες ελαττώνονται όσο προχωρούμε από τα Ν προς τα Β. Η αυτοφυής βλάστηση παρουσιάζει διαφορετικές όψεις: προς τα Ν επικρατεί η τούνδρα, παγερή και σκυθρωπή, που καλύπτεται μόνο από λειχήνες και βρύα και διασχίζεται από εκτεταμένα έλη· στο κέντρο «κτείνεται η τάιγκα, τα δάση δηλαδή βελονοφύλλων· στα Ν η στέπα, που προσφέρεται στην κτηνοτροφία και στη γεωργία και που είναι η πολυανθρωπότερη ζώνη. Η Σ., που πολιτικά ανήκει στη Ρωσική Δημοκρατία, κατοικείται κατά μεγάλο μέρος από Ρώσους και από διάφορες προϋπάρχουσες εθνικές ομάδες όπως οι Γιακούτοι, οι Βουριάτοι Μογγόλοι, οι Χάντοι, οι Μάνσοι, οι Νέντσοι, οι Eβένκοι και οι Εσκιμώοι.Η οικονομία βασίζεται προπάντων στη γεωργία (δημητριακά, λινάρι, ηλίανθοι, ζαχαρότευτλα, καπνός, φρούτα), στην κτηνοτροφία, στην εκμετάλλευση των δασών και του υπέδαφους (γαιάνθρακες, σίδηρος, πετρέλαιο, ψευδάργυρος, βωξίτης, νικέλιο, κρυόλιθος και διαμάντια). Εξαιρετικά αναπτυγμένη είναι η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας: μερικοί υδροηλεκτρικοί σταθμοί είναι από τους ισχυρότερους του κόσμου, Η βιομηχανία ακμάζει στους τομείς σιδηρουργίας, μεταλλουργίας, με-ταλλομηχανουργίας, χημικών προϊόντων, κονσερβοποιίας, ειδών διατροφής, ξυλείας και τσιμέντου. Αξιόλογο ενδιαφέρον παρουσιάζει ή αλιεία και το κυνήγι γουνοφόρων ζώων.Κυριότερες πόλεις είναι οι Σβερντλόφσκ, Τσελιάμπινσκ, Τιουμέν, Κουργκάν, Ομσκ, No-βοσιμπίρσκ, Αντζέρο - Σουντζένσκ, Κρασνο-γιάρσκ, Ανγκάρσκ, Ιρκούτσκ, Ουλάν - Ουντέ, Τσίτα, Χαμπαρόφσκ και Ουσουρίισκ, που βρίσκονται όλες κατά μήκος του Υπερσιβηρικού, της μεγάλης σιδηροδρομικής αρτηρίας (9990 χλμ.) που συνδέει την ευρωπαϊκή Ρωσία με το Βλαδιβοστόκ, το μεγαλύτερο σοβιετικό λιμάνι επί του Ειρηνικού· Μπαρναούλ και Ρουμπ-κόφσκ επί της Τουρκ - Σιμπ, της σιδηροδρομικής γραμμής η οποία κατασκευάστηκε το 1927 - 30 και συνδέει το Τουρκεστάν (= Τουρκ) με τη Σιβηρία (= Σιμπ), όπου συνδέεται με τον Υπερσιβηρικό στο Νοβοσιμπίρσκ· Τομσκ, Κεμέ-ροβο, Λένινσκ - Κουζνέτσκι, Προκόπιεφσκ, Νοβοκουζνέτσκ, Μπίισκ, Μπέλοβο καιΚισέλεφσκ στην ανθρακοφόρα λεκάνη του Κουζνέτσκι (Κουζμπάς) ή στα περίχωρα· Μπλαγκοβεστσένσκ, Κομσομόλσκ και Νικολά-γεφσκ, πέρα από τη Χαμπαρόφσκ επί του Aμούρ· Γιακούτσκ, επί του Λένα· Γιούζνο - Σαχαλίνσκ, στη Σαχαλίνη- και Πετροπαυλόφσκ -Καμτσάτσκι, στην Καμτσάτκα. Πρόκειται για σύγχρονες πόλεις με ταχύτατη ανάπτυξη και ουσιαστικά χωρίς ιστορία. Είναι κυρίως μεγάλα εμπορικά και βιομηχανικά κέντρα με μονότονη και σκυθρωπή όψη, αλλά με μεγάλη κίνηση παρόλες τις υπερβολές του κλίματος και τις τεράστιες αποστάσεις που τα χωρίζουν με τις πολυανθρωπότερες και σημαντικότερες περιοχές της ευρωπαϊκής Ρωσίας.Ιστορία. Η ρωσική διείσδυση στη Σ., που συναντούσε συχνά την αντίσταση των τοπικών πληθυσμών, άρχισε κατά τα τελευταία χρόνια του 15ου αι., αλλά μόνο κατά το τέλος του 17ου έφτασε τις ακτές του Ειρηνικού. Τους πρωτοπόρους ακολουθούσε στρατιωτική και διοικητική οργάνωση και, επί Πέτρου του Μεγάλου, άρχισε η συστηματική εξερεύνηση. Οι Συνθήκες των Νερτσίνσκ (1689), Κιάτστα (1727), Αγιουγκούν (1853) και Πεκίνου (1860) καθόρισαν τα σύνορα με την Κίνα. Στο επικερδές κρατικό μονοπώλιο των πολύτιμων δερμάτων προστέθηκε, από το 18o αι., η εκμετάλλευση των ορυχείων και της εργασίας των εκτοπιζομένων. Μεγάλη ώθηση στη ζωή της Σ. έδωσε η κατασκευή του Υπερσιβηρικού σιδηρόδρομου (1891 - 1906).Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 η Σ. έγινε κέντρο της αντεπανάστασης, αλλά το 1920 την κατέλαβαν οι μπολσεβίκοι, οι οποίοι την προσάρτησαν στην πρώην Ε.Σ-.Σ.Δ. με το όνομα Δημοκρατία της Άπω Ανατολής· από τότε άρχισε η γεωργική και βιομηχανική αξιοποίηση της περιοχής.
Τμήμα του Υπερσιβηρικού Σιδηρόδρομου.
Χορεύτρια Σιβηριανού χορευτικού συγκροτήματος.
Η Σιβηρία δεν έχει μόνο άγονες εκτάσεις. Σε μερικές περιοχές το κλίμα επιτρέπει τη διατροφή βοοειδών, όπως εικονίζεται και στη φωτογραφία.
Τυπικό χωριό της Σιβηρίας.
Dictionary of Greek. 2013.